आधुनिक कृषीतील अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन व टेबुकोनझोल यांचा वापर

कृषी उत्पादनांमध्ये कीड व रोगांची समस्या नेहमीच असते. या समस्यांवर मात करण्यासाठी विविध रसायनांचे वापर केले जाते. आज आपण 'अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन' आणि 'टेबुकोनझोल' या बायोफंगिसाइड्सविषयी चर्चा करणार आहोत. या दोन्ही रसायनांचा समावेश कृषी उत्पादनांच्या वाढीसाठी महत्त्वाच्या उपाययोजनेत आहे. 'अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन' 11% आणि 'टेबुकोनझोल' 18.3% या प्रमाणात वापर केल्यास कृषी उत्पादनांचे संरक्षण करण्यास मदत मिळू शकते.

अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन आणि त्याचे उपयोग

अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन हे एक नवे पिढीचे बायोफंगिसाइड आहे, ज्याचा उपयोग मुख्यत्वे फळे आणि अन्नपदार्थांच्या ऑलिक्युलर संसर्गाच्या उपचारात होतो. हे रसायन मुख्यतः बोट्रायटिस, फ्यूजैरियम आणि सॅपरोलीग्ना अशा रोगांवर प्रभावी असल्याने त्याचा वापर जागतिक स्तरावर करण्यास प्राधान्य दिले जाते. अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन तंत्रज्ञानासह रुग्णग्रस्त पिकांच्या पुनर्प्राप्तीच्या प्रक्रियेत महत्त्वाची भूमिका निभावते. यामुळे कृषी उत्पादकांना अधिक उत्पन्न मिळवण्यासाठी साधन होते.

टेबुकोनझोल हा एक अंतःक्रियाशील फंगिसाइड आहे जो मुख्यत शेंगदाणे, गहू, आणि विविध प्रकारच्या भाज्या यांवर वापरला जातो. याचा उपयोग प्लांटचे रोग जसे की डाऊनी मिल्ड्यू, पेनिसिलियम आणि इतर मायक्रोबियल संसर्गांवर उपचार करण्यासाठी महत्त्वाचा आहे. टेबुकोनझोलचा कार्यप्रणालीचा मुख्य भाग म्हणजे तो फंगीच्या वाढीच्या प्रक्रियेत हस्तक्षेप करतो, त्यामुळे तो रोगपदार्थांचा अचानक वाढ थांबवतो.

दोन्ही रसायनांचे एकत्रित वापर

अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन आणि टेबुकोनझोल यांचा संयोग विविध प्रकारच्या रोगांच्या नियंत्रणात अधिक प्रभावी ठरतो. या दोन्ही रसायनांचा एकत्रित वापर केला जात असल्यास, कृषी उत्पादकांच्या उत्पादन वाढीला उमदा फायदा होऊ शकतो. यामध्ये एक फायदा म्हणजे या दोन्ही रसायनांचे संयोजन वातावरणातील हवामान चालींच्या आधारे कार्यक्षमतेत सुधारणा करते.

सुरक्षितता आणि पर्यावरणीय विचार

कृषीत रासायनिक द्रव्यांचा वापर करताना सुरक्षिततेच्या बाबतीत सावधगिरी बाळगणे महत्त्वाचे आहे. अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन व टेबुकोनझोल दोन्ही जैविक रसायनांमध्ये कार्यशील आहेत, त्यामुळे पर्यावरणावर त्यांचा दुष्परिणाम कमी असतो. तरीही, योग्य प्रमाणात आणि वेळेवर वापर केले जावे लागेल, अन्यथा तो कृषी उत्पादनांवर विपरीत परिणाम करु शकतो.

निष्कर्ष

एकंदरीत, अ‍ॅझोक्सिस्ट्रोबिन व टेबुकोनझोल यांचा वापर कृषी उत्पादनांचे संरक्षण सुनिश्चित करतो, तसेच उत्पादनांची गुणवत्ता व मात्राही सुधारतो. या रसायनांचे एकत्रित वापर कृषी क्षेत्रात एक नवा युग सुरू करू शकतो. उत्पादकांनी या रसायनांचा योग्य वापर करून अधिक उत्पादन आणि चांगली उत्पादकता साधता येईल. कृषी संशोधन व अद्ययावत तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने या फंगिसाइड्सची भक्कम आणि कार्यक्षम वापराची प्रथा निर्माण करणे आवश्यक आहे.